سرویس جهان مشرق - گلوبال ریسرچ در گزارشی به پیچیدهتر شدن تحولات لبنان و دخالتهای فرانسه در امور داخلی آن پرداخت و نوشت: امانوئل مکرون رئیسجمهور فرانسه حزبالله و همه سیاستمداران لبنانی را مقصر برشمرده و درباره وقوع یک جنگ داخلی جدید هشدار داده است. برخی ناظران سیاسی اکنون معتقدند لبنان شاید راه سومالی را در پیش گرفته باشد، امری که در قالب مشخصههای یک کشور ازهمفروپاشیده نظیر فقدان حاکمیت، فساد، مشکلات حاد انسانی و تنشهای اجتماعی ادامهدار نمود پیدا کرده است.
مخاطبان گرامی، محتوا و ادعاهای مطرحشده در این گزارش، صرفاً جهت تحلیل و بررسی رویکردها و دیدگاههای اندیشکدههای غربی منتشر شده است و ادعاها و القائات احتمالی این مطالب هرگز مورد تأیید مشرق نیست.
نمایش نمایش نواستعماری فرانسه
مصطفی ادیب نخستوزیر منصوب لبنان روز ۲۶ سپتامبر از مقام خود استعفا داد و منابع بانک مرکزی لبنان ممکن است به زودی تمام شود و دولت دیگر قادر نخواهد بود برای کالاهای اساسی نظیر سوخت، دارو، و گندم یارانه پرداخت کند. مکرون بر سیاستمداران لبنانی فشار آورده تا یک کابینه تکنوکرات تشکیل دهند، کابینهای که بتواند بر روی اصطلاحات فوری کار کند. مکرون از روز ۴ اوت تاکنون دو بار به لبنان سفر کرده و شخصاً مصمم است این کشور ویرانشده را بازسازی کند. برخی این اقدام را یک نمایش نواستعماری قلمداد میکنند.
مکرون از نظام سیاسی فرقهای لبنان انتقاد کرد و حزبالله را به باد انتقاد گرفت و خواستار تعیین مشخصهها و ماهیت این سازمان شد. مکرون همچنین از رهبران سیاسی لبنان از هر حزب و خاندانی انتقاد کرد. هر یک از جناحهای لبنان برای خود یک پدرخوانده خارجی دستوپا کرده و در بازی شطرنج منطقهای و بینالمللی نقش پیادهنظام را ایفا میکند. دهها میلیارد دلار ظاهراً توسط سیاستمداران به تاراج رفته و در بانکهای اروپایی و آمریکایی نگهداری میشود.
جنگهای بشردوستانه آمریکا و ناتو
این گزارش نگاهی به تاریخچه مداخلات نظامی ناتو و آمریکا میانداز و مینویسد: ناتو در سال ۱۹۹۹ «مفهوم راهبردی» خود را بهروزرسانی کرد تا اعضای این سازمان بتوانند نه تنها از بقیه اعضا دفاع کنند، بلکه همچنین دست به «عملیاتهای واکنشی خارج از شمول ماده ۵» بزنند. عملیات نظامی آمریکا و ناتو در کنار ائتلاف کشورهای عرب خلیج فارس احتمالاً از چنین مکانیزمی جهت حمله و غلبه بر حزبالله در لبنان بهره خواهد گرفت.
از سال ۲۰۰۲ به بعد، قرار بر این شد که نیروهای ناتو «به هرکجا که به آنها احتیاج است» صرفنظر از موقعیت مکانی مربوطه اعزام شوند. در سال ۲۰۰۶ نیز نیروی واکنش سریع ناتو (NRF) متشکل از ۲۵۰۰۰ نیرو بطور کامل عملیاتی شد.
بیل کلینتون رئیسجمهور آمریکا و ناتو یک جنگ بشردوستانه ضد یوگسلاوی سابق به راه انداختند که در نتیجه آن یک کشور بزرگ به قطعات «بسیار کوچک» تقسیم شد.
منتقدان بمباران یوگسلاوی به دست آمریکا و ناتو استدلال کردهاند که برخی از حملات در واقع پیکاری را شکل دادند که ناقض قوانین بینالمللی بشردوستانه بود. نوام چامسکی در این باره استدلال کرده که هدف اصلی جنگ آمریکا و ناتو وادارسازی یوگسلاوی به پیوستن به نظام اقتصادی غرب بود، زیرا یوگسلاوی تنها کشور منطقه بود که در برابر سلطه جهانی آمریکا عرضاندام کرده بود.
انتقاد حزبالله از دخالتهای بیجای مکرون در امور لبنان
جایگاه برجسته حزبالله در دولت لبنان موجب شده تا کمککنندگان و سرمایهگذاران خارجی از این کشور فاصله بگیرند، زیرا آمریکا گروه حزبالله را در فهرست گروههای تروریستی گنجانیده و هر کسی که با این گروه مرتبط است را تحریم کرده است.
سید حسن نصرالله رهبر حزبالله در این باره اظهار داشت: «ما به رئیسجمهور مکرون هنگام دیدار از لبنان خوشامد گفتیم و از ابتکار فرانسه استقبال کردیم، اما از اینکه وی قاضی، هیئتمنصفه، مأمور اعدام، و حاکم لبنان باشد استقبال نکردیم.»
مرکز پژوهشهای جهانی شدن در ادامه این گزارش آورده است: نصرالله از سال ۱۹۹۲ به بعد دبیرکل حزبالله بوده است؛ با این حال، شاخه نظامی حزبالله در ۲۱ کشور و همچنین نزد اتحادیه عرب و اتحادیه اروپا بهعنوان یک سازمان تروریستی شناخته میشود. در بیانیه سال ۱۹۸۵ حزبالله، اخراج بیچونوچرای «آمریکاییها، فرانسویها، و متحدان آنها از لبنان» و پایان دادن به هرگونه استعمار در سرزمین خود» جزو اهداف این گروه فهرست شده است.
در سال ۲۰۰۸، دولت لبنان به اتفاق آرا موجودیت حزبالله را بهعنوان یک سازمان مسلح به رسمیت شناخت و حق این کشور در خصوص «آزادسازی یا بازپسگیری سرزمینهای اشغالی» را تضمین نمود.
حزبالله یک گروه مقاومت مسلحانه و همچنین یک حزب سیاسی است که در قالب انتخابات آزاد و عادلانه کرسیهایی را در پارلمان لبنان به دست آورده است. متحد آنها در پارلمان «جنبش امل» است و این دو در کنار یکدیگر اکثریت کرسیهای پارلمان را در اختیار دارند. در یک کشور دموکراتیک، حاکمیت از آنِ اکثریت است و به همین خاطر حزبالله و امل اخیراً بر انتخاب وزیر دارایی پافشاری کردند، امری که از دید مکرون موجب بروز کشمکش شد.
حزبالله در برابر اشغال مزارع شبعا واقع در جنوب لبنان به دست اسرائیل مقاومت میکند. بعلاوه، حزبالله همچنین در برابر اشغال فلسطین توسط اسرائیل مقاومت میکند. در مقطعی، کل جهان عرب خواستار حقوق مردم فلسطین شد، مردمی که از سال ۱۹۴۸ تحت اشغال نظامی بیرحمانه قرار دارند. سازمان ملل با صدور قطعنامههایی خواستار اجرای راهحل دو کشوری شده که در قالب آن کشور فلسطین در درون مرزهای سال ۱۹۶۷ تشکیل میشود.
در سال ۲۰۱۷، ران پروسور نماینده سابق اسرائیل در سازمان ملل اظهار داشت حزبالله «۱۰ برابر در مقایسه با سال ۲۰۰۶ قویتر شده است و زیرساختهای نظامیاش در لبنان ریشه دوانیدهاند.» وی افزود میشل عون رئیسجمهور لبنان نیز از زرادخانه حزبالله بهعنوان «یک مؤلفه اصلی دفاع لبنان» استقبال کرده است.
تلاش بیثمر برای مقصر جلوهدادن حزبالله در انفجار بندر لبنان
بسیاری از منتقدان تلاش کردند حزبالله را به خاطر انفجار روز ۴ اوت در بندر بیروت مقصر جلوه دهند، اما مقامات لبنانی و مسئولان محلی اذعان کردند که حزبالله به بندر دسترسی ندارد یا هیچ اختیار در خصوص آن ندارد. حتی مقاماتی که مخالف حزبالله شناخته میشوند، اذعان کردند که تقصیری متوجه حزبالله نیست. علت دقیق انفجار مشخص نیست، اما حادثه مذکور بنا بر گفته میشل عون میتواند ناشی از فساد و بیکفایتی یا یک اقدام خرابکارانه بوده باشد. المشنوق از نمایندگان پارلمان و عضو حزب سنی المستقبل در این باره گفته متقاعد شده که انفجار کار اسرائیل بوده است.
حذف حزبالله اولویت اصلی اسرائیل
گلوبال ریسرچ در بخش دیگری از گزارش خود عنوان کرد: سرتیپ نیتزان نوریل رئیس پیشین اداره مقابله با تروریسم اسرائیل گفته است که جنگ بعدی میان اسرائیل و حزبالله «صرفاً یک مسئله زمانی است.»
حزبالله تنها نیرویی است که ارتش اسرائیل را بدون کسب هیچگونه موفقیتی وادار به عقبنشینی کرده است. غلبه بر حزبالله اولویت اصلی اسرائیل است.
در قالب سیاست دولت اوباما در قبال خاورمیانه، ایران به طرف مذاکره تبدیل شد و اسرائیل نیز تحت فشار قرار گرفت تا قرارداد صلح با فلسطین منعقد کند.
نتانیاهو اخیراً طی یک سخنرانی مجازی در شورای امنیت سازمان ملل جزئیاتی از نقشه بیروت را به نمایش گذاشت و محل انفجار بعدی را پیشبینی کرد. او گفت حزبالله در محل مذکور که یک منطقه مسکونی است، کارخانه و انبار سلاح دارد. همزمان با سخنرانی نتانیاهو، نصرالله نیز مشغول سخنرانی زنده تلویزیونی در لبنان بود و به وی گفتند که نتانیاهو چنین ادعایی را مطرح کرده است. او بلافاصله از همه رسانهها دعوت کرد تا به محل مورد اشاره نتانیاهو بروند و با چشمان خود ببینند آیا واقعاً سلاح یا انباری آنجا قرار دارد. رسانهها بعداً به محل مذکور رفتند و تلویزیون محلی در قالب پخش زنده نشان داد که محل مذکور در حقیقت کارخانه تولید کپسول گاز است. این امر بر کذب بودن اتهامات اسرائیل صحه گذاشت و موجب شد تا کارشناسان ارتباط مستقیمی میان انفجار در بندرگاه و انفجار آتی مورد اشاره نتانیاهو مشاهده کنند.
اشغال لبنان توسط اسرائیل
اسرائیل جنوب لبنان را به مدت ۲۳ سال تحت اشغال خود داشت و طی این مدت مردان، زنان، و کودکان را در زندان الخیام زندانی کرد. این افراد بطور مرتب در معرض شکنجه و بدرفتاری قرار داشتند و بسیاریشان جان خود را از دست دادند. حزبالله با بسیاری دیگر از گروههای مقاومت لبنانی همسو شد و این گروهها با صدای بلند در مقابل اشغالگری اسرائیل مقاومت کردند. در نهایت، اسرائیل تسلیم شد و در سال ۲۰۰۰ از لبنان بیرون رفت. جمعیت جنوب لبنان از مسلمانان شیعه و مسیحیها تشکیل شده است. این شهروندان لبنانی عزم و اراده راسخ حزبالله را به خاطر دارند. با این حال، شمال لبنان هیچگاه اشغال نشد و مردم آنجا ترس، ستم، و ارعاب را تجربه نکردند.
تداوم موجودیت داعش یک هدف راهبردی برای اسرائیل
ارتش لبنان همین اواخر درگیر نبرد سختی با تروریستهای اسلامگرای رادیکال داعش در منطقه وادی خالد در نزدیکی طرابلس واقع در شمال لبنان شد.
در سال ۲۰۱۶، افرایم اینبار پژوهشگر اسرائیلی و مدیر اندیشکده مرکز مطالعات راهبردی بگین سادات نوشت: «تداوم موجودیت داعش یک هدف راهبردی است.» وی افزود داعش «میتواند ابزار مفیدی جهت تضعیف» ایران، حزبالله، سوریه، و روسیه باشد و نباید آن را شکست داد. او در این باره نوشت: «ثبات به خودی خود ارزشی ندارد و تنها در صورتی خوشایند و مطلوب است که در خدمت منافع ما باشد.» وی تأکید کرد که «دشمن اصلی» غرب نه داعش بلکه ایران است.
عربستان بخشی از ائتلاف ضد حزبالله است
گلوبال ریسرچ در پایان نوشت: پادشاه عربستان به ندرت سخنرانی میکند؛ با این حال، وی در یک سخنرانی تلویزیونی حزبالله را در انفجار بیروت مقصر دانست. وی ظاهرا نمیدانست که چنین اتهامی قبلاً مردود شمرده شده است. او همان کسی است که سعد حریری نخستوزیر لبنان را به عربستان فراخواند و سپس وی را در عربستان ربود و وادار به استعفا کرد. رئیسجمهور مکرون شخصاً دست به مذاکره زد و زمینه آزادی حریری را فراهم نمود. به نظر میرسد عربستان جزو اولین کشورهای عربی خواهد بود که از حمله آمریکا و ناتو به لبنان جهت حذف حزبالله حمایت خواهد کرد.